رابطه بین سبک های مقابله ای و ویژگی های شخصیتی( 5 عامل) با بهزیستی ذهنی والدین دارای فرزندان استثنایی (معلول جسمی یا ذهنی)

حضور کودک عقب مانده ی ذهنی در هر خانواده ساختار آن خانواده را تحت تأثیر قرار می دهد و سلامت روانی خانواده بخصوص والدین را به خطر می اندازد. خانواده هایی که از کودک عقب مانده شان در خانه مراقبت می کنند در محاصره مسائل متنوع در همه اشکال و اندازه ها قرار دارند. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه ی بین سبک های مقابله ای و ویژگیهای شخصیتی با بهزیستی ذهنی والدین دارای فرزند استثنایی بود. جامعه این پژوهش شامل والدین کلیه افرادی است که در دامنه سنی تولد تا 18 سالگی بوده و تحت پوشش سازمان بهزیستی شهر کامیاران می باشند که شامل 70 فرد استثنایی می شود. تعداد نمونه انتخاب شده در این پژوهش 57 نفر بوده روش به کار برده شده در این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی می باشد. ابزارهای به کار گرفته شده شامل سه پرسشنامه می باشد. اول پرسشنامه پنج عاملی شخصیتی (neo-ffi)، دوم پرسشنامه سبکهای مقابله ای لازاروس و فولکمن و سوم پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف می باشد. نتایج به دست آمده نشان داد که بین ویژگی شخصیتی روان نژندی با مولفه های پذیرش خود، تسلط بر محیط و زندگی هدفمند از مولفه های بهزیستی ذهنی رابطه منفی معنادار وجود. همچنین بین ویژگی شخصیتی برون گرا با روابط مثبت با دیگران، خودمختاری، زندگی هدفمند و رشد فردی از مولفه های بهزیستی ذهنی رابطه مثبت معنادار وجود دارد،. علاوه بر این مسئولیت پذیری با پذیرش خود، خودمختاری، روابط مثبت با دیگران، زندگی هدفمند و رشد فردی نیز رابطه مثبت معنادار وجود دارد اما بین ویژگی انعطاف پذیری و مولفه های بهزیستی ذهنی رابطه معنادار وجود ندارد. بین ویژگی شخصیتی روان نژندی با مولفه ی گریز اجتناب از مولفه های سبک مقابله رابطه مثبت معنادار وجود دارد و بین ویژگی شخصیتی برون گرا با سبک مقابله ای خویشتن داری و بازآورد مثبت رابطه مثبت معنادار وجود دارد. همچنین بین ویژگی انعطاف پذیری و سبک های مقابله رابطه معنادار وجود ندارد اما بین ویژگی شخصیتی دلپذیر بودن با سبک مقابله خویشتن دار رابطه مثبت معنادار وجود دارد. بعلاوه نتایج نشان داد که مسئولیت پذیری با سبک مقابله بازآورد مثبت رابطه مثبت معنادار وجود دارد. بین پذیرش خود با گریز- اجتناب و بین روابط مثبت و سبک مقابله دوری جو رابطه منفی معنادار وجود دارد، بدین معنا که با افزایش یک متغیر، دیگری کاهش می یابد و برعکس. بین خودمختاری و سبک دوری جو نیز رابطه منفی معنادار وجود دارد. اما بین تسلط بر محیط و گریز- اجتناب همبستگی مثبت معنادار وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد زندگی هدفمند با سبک مقابله گریز- اجتناب رابطه منفی و با حل مدبرانه مسئله رابطه مثبت معنادار وجود دارد. اما با نتایجی که بدست آمد بین رشد فردی و سبک های مقابله در والدین کودکان استثنایی رابطه معناداری وجود ندارد.، بهزیستی روانشناختی والدین کودکان استثنایی بر اساس ویژگی های شخصیتی باوجدان بودن و روان نژندی قابل پیش بینی است. این متغیرها در مجموع 23 درصد از بهزیستی روانشناختی والدین کودکان استثنایی را تبیین می‏‏ُ‏کنند. نتایج این پژوهش نشان داد که بهزیستی روانشناختی والدین کودکان استثنایی بر اساس سبک های مقابله ای قابل پیش بینی است.